“ปูแสม” เป็นสัตว์ที่มีอยู่มากในพื้นที่ชายฝั่งทะเล ดังนั้นในสำรับของคนท้องถิ่นจึงมีเมนูที่ใช้ปูแสมเป็นพระเอกอยู่ด้วย อย่างแถบแม่กลอง จ. สมุทรสงคราม ที่มีพื้นที่ติดอ่าวไทยและเป็นร่องสวน แค่รอบๆ บริเวณบ้านก็หาปูแสมได้แล้ว ปูสดๆ ที่ได้มา จะนำมาล้างแล้วดองน้ำเกลือ ด้วยบางเมนูกินดิบ การเตรียมเครื่องปรุงเองทุกขั้นตอนทำให้กินได้สนิทใจ หากหาซื้อมาก็อาจลวกผ่านน้ำร้อนเร็วๆ เพื่อฆ่าเชื้อโดยไม่ให้ปูสุก จะเสียรส
"ปูแสม" (ที่มา : เว็บไซต์สภาเกษตร จ.นครศรีธรรมราช)
สมัยก่อนน้ำท่า (น้ำคลอง) สะอาด คนเฒ่าคนแก่จะผสมเกลือเม็ดกับน้ำท่า ไม่นิยมใช้น้ำฝนเพราะจะทำให้ปูมีกลิ่นตุ วัดความเค็มด้วยการใส่ข้าวสุกลงไปในน้ำเกลือที่ผสม หากข้าวสุกลอยเป็นอันว่าเค็มใช้ได้ ปูที่ดองไว้ 1 คืนจะมีรสเค็มอ่อนๆ หากนำมาแกะยำกับมะขามอ่อนตำผสมกับหอมแดง พริกสด ปรุงรสด้วยน้ำตาลปี๊บ เกลือป่นนิดหน่อย ให้ออกสามรส เปรี้ยว เค็ม หวาน เรียก ปูยำมะขามอ่อน กินกับข้าวสวยร้อนๆ หากจะให้ดีอีกหน่อย เพิ่มกะปิกับกระเทียมในเครื่องตำเช่นเดียวกับปูยำมะขามอ่อน แต่ใส่ปูแสมดองในปริมาณที่น้อยกว่า นำไปผัดกับน้ำมันก็จะกลายเป็น น้ำพริกมะขาม
นอกจากนี้ยังมีการพลิกแพลงใช้ปูแสมดองยำกับน้ำมะขามเปียก ซอยหอมแดง พริกสด ใส่ ปรุงรสเค็มเพิ่มด้วยเกลือป่นให้ออกสามรส ก็เรียก ปูยำน้ำมะขาม บางบ้านเพิ่มหัวกะทิใส่ลงไปให้มีน้ำขลุกขลิก เวลากินตักน้ำราดกับข้าวสวยร้อนๆ แถมอีกนิด... ปูแสมสดยังนิยมเอาไปแกงคั่วกับใบมะขามอ่อน ปรุงรสออกเปรี้ยวหวาน ปูแสมตัวเล็กๆ ถึงจะเนื้อน้อย แต่ให้กลิ่นหอมของปูชวนรับประทาน เมนูง่ายๆ แค่นี้ก็แทบจะคดข้าวหมดหม้อเลยทีเดียว
